Przed rozpoczęciem leczenia należy poinformować lekarza o występowaniu w przeszłości któregokolwiek z wymienionych poniżej schorzeń, gdyż mogą one wystąpić ponownie lub nasilić się w czasie stosowania leku Systen 50. W takim przypadku lekarz może stwierdzić, że pacjentka wymaga częstszego monitorowania: mięśniaki macicy; endometrioza (występowanie fragmentów błony śluzowej trzonu macicy w miejscach nietypowych dla tej tkanki) lub hiperplazja endometrium (nadmierny rozrost błony śluzowej macicy) w przeszłości; zwiększone ryzyko powstania zakrzepów; zwiększone ryzyko nowotworów estrogenozależnych, np. rak piersi u matki, siostry lub babci; nadciśnienie tętnicze; choroby wątroby (np. gruczolak wątroby); cukrzyca; kamica żółciowa; migrena lub (silne) bóle głowy; choroba układu immunologicznego mająca wpływ na wiele narządów (toczeń rumieniowaty układowy); padaczka; astma oskrzelowa; otoskleroza (choroba ucha prowadząca do stopniowej utraty słuchu); mastopatia; duże stężenie trójglicerydów we krwi; zatrzymywanie płynów spowodowane zaburzoną czynnością serca lub nerek; stan, w którym tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów tarczycy (niedoczynność tarczycy) i pacjentka stosuje terapię zastępczą hormonami tarczycy; dziedzicznie uwarunkowany stan powodujący nawracające epizody obrzęku (dziedziczny obrzęk naczynioruchowy) lub występowanie w przeszłości nagłych obrzęków rąk, twarzy, stóp, warg, oczu, języka, gardła (niedrożność dróg oddechowych) lub przewodu pokarmowego. W przypadku wystąpienia poniższych schorzeń podczas stosowania HTZ należy przerwać stosowanie leku Systen 50 i natychmiast skontaktować się z lekarzem: jeśli skóra lub białkówki oczu zżółkną (żółtaczka) co może być objawem zaburzeń czynności wątroby; znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego (objawami mogą być: ból głowy, zmęczenie i zawroty głowy); jeśli po raz pierwszy pojawi się ból głowy typu migrenowego; • jeśli zostanie stwierdzona ciąża; jeśli wystąpią objawy zakrzepu krwi, takie jak: – bolesny obrzęk i zaczerwienienie kończyn dolnych, – nagły ból w klatce piersiowej, – trudności w oddychaniu. Uwaga: Systen 50 nie jest środkiem antykoncepcyjnym. Jeżeli minęło mniej niż 12 miesięcy od momentu wystąpienia ostatniej miesiączki lub pacjentka jest w wieku poniżej 50 lat, może być konieczne zastosowanie dodatkowej metody zapobiegania ciąży. Należy porozmawiać z lekarzem. Hormonalna terapia zastępcza a nowotwór: Nadmierny rozrost błony śluzowej macicy (hiperplazja endometrium) i rak błony śluzowej macicy (rak endometrium) U kobiet z zachowaną macicą ryzyko rozrostu i raka błony śluzowej macicy ulega zwiększeniu, gdy estrogeny stosuje się w monoterapii przez dłuższe okresy czasu. Zaobserwowano, że u kobiet stosujących leczenie samymi estrogenami, wzrost ryzyka wystąpienia raka błony śluzowej macicy jest od 2 do 12 razy większy w porównaniu z ryzykiem u kobiet niestosujących tych produktów leczniczych, w zależności od czasu trwania leczenia i dawki estrogenów (patrz punkt 4). Po przerwaniu leczenia zwiększone ryzyko może utrzymywać się jeszcze przez co najmniej 10 lat. Cykliczne stosowanie dodatkowego progestagenu 12 dni w miesiącu przy 28-dniowym cyklu leczenia lub stosowanie skojarzenia estrogenu z progestagenem w sposób ciągły u kobiet z zachowaną macicą, zapobiega wzrostowi ryzyka związanego ze stosowaniem HTZ samymi estrogenami. W pierwszych miesiącach leczenia może dojść do krwawienia lub plamienia śródcyklowego. Gdy tego typu objawy wystąpią po pewnym czasie od rozpoczęcia terapii lub będą się utrzymywać po jej zakończeniu, należy powiedzieć o tym lekarzowi, który wykona badania dodatkowe. U kobiet z zachowaną macicą nietolerujących progestagenów można rozważyć zastosowanie niezrównoważonej terapii estrogenowej, z zaleceniem obserwacji długoterminowej, badaniami błony śluzowej macicy obejmującymi biopsje, przeprowadzanymi corocznie lub częściej w razie wystąpienia krwawienia lub plamienia. Niezrównoważona progestagenem stymulacja estrogenowa może prowadzić do przednowotworowej lub nowotworowej zmiany w przetrwałych ogniskach endometriozy. Dlatego w przypadku kobiet, którym usunięto macicę z powodu endometriozy szczególnie, jeżeli wiadomo, że pozostały ogniska endometriozy, należy do estrogenowej terapii zastępczej dodać progestagen. Bezpieczeństwo stosowania systemów transdermalnych > 50 μg na dobę, po dodaniu progestagenu nie zostało zbadane. Niespodziewane krwawienia: Podczas stosowania leku Systen 50 u pacjentki będzie występować raz w miesiącu krwawienie (tzw. krwawienie z odstawienia). Jeśli u pacjentki wystąpią niespodziewane krwawienia lub plamienia niezwiązane z comiesięcznym krwawieniem, które: utrzymuje się w czasie dłuższym niż przez pierwsze 6 miesięcy; wystąpi po stosowaniu leku Systen 50 przez dłużej niż 6 miesięcy; utrzymuje się pomimo zaprzestania stosowania leku Systen 50; należy skontaktować się z lekarzem tak szybko, jak to jest możliwe. Rak piersi: Dane potwierdzają, że przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) w postaci skojarzenia estrogenu i progestagenu lub samego estrogenu zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi. Dodatkowe ryzyko zależy od tego, jak długo pacjentka stosuje HTZ. To dodatkowe ryzyko ujawnia się po 3 latach stosowania HTZ. Po zakończeniu HTZ dodatkowe ryzyko będzie się z czasem zmniejszać, ale ryzyko może się utrzymywać przez 10 lat lub dłużej, jeśli HTZ trwała ponad 5 lat. Należy regularnie badać piersi. Należy skontaktować się z lekarzem w przypadku zauważenia którejkolwiek ze zmian: marszczenie skóry; zmiany brodawki sutkowej; jakiekolwiek zauważalne lub wyczuwalne guzki. Dodatkowo, zaleca się udział w oferowanych programach przesiewowych badań mammograficznych. Ważne jest, aby przed badaniem poinformować pielęgniarkę lub osobę z personelu medycznego, która przeprowadza badanie rentgenowskie, o stosowaniu hormonalnej terapii zastępczej, ponieważ lek ten może zwiększać gęstość piersi, co z kolei może wpłynąć na wynik badania mammograficznego. Nie wszystkie guzki mogą zostać wykryte podczas badania mammograficznego w miejscach zwiększonej gęstości piersi Rak jajnika: Rak jajnika występuje rzadziej niż rak piersi. W niektórych badaniach epidemiologicznych podczas długotrwałego (co najmniej 5 do 10 lat) stosowania hormonalnej terapii zastępczej, obejmującej wyłącznie estrogeny, u kobiet po histerektomii stwierdzano zwiększenie ryzyka rozwoju raka jajnika. Niektóre badania w tym badanie WHI sugerują że długotrwałe stosowanie skojarzonych HTZ może powodować podobne lub nieznacznie mniejsze ryzyko. Hormonalna terapia zastępcza a wpływ na serce i krążenie: Zakrzepy krwi w żyłach (żylna choroba zakrzepowo-zatorowa): Stosowanie HTZ związane jest ze zwiększeniem ryzyka wystąpienia żylnej choroby zatorowo–zakrzepowej, tzn. zakrzepicy żył głębokich lub zatoru tętnicy badaniach stwierdzono 2-3-krotny wzrost ryzyka żylnej choroby zakrzepowo zatorowej wśród kobiet, przyjmujących hormonalną terapię zastępczą w porównaniu do grupy kobiet, które jej nie stosowały. Występowanie tego powikłania jest bardziej prawdopodobne w pierwszym roku stosowania HTZ niż później. Zakrzepy krwi mogą stanowić zagrożenie i jeśli przemieszczą się do płuc, mogą powodować ból w klatce piersiowej, duszność, utratę przytomności, a nawet śmierć. Ryzyko zakrzepów krwi w żyłach jest większe, jeżeli pacjentka jest w starszym wieku oraz w przypadku wystąpienia poniższych czynników. Należy poinformować lekarza, jeśli: pacjentka nie może chodzić przez dłuższy czas z powodu ciężkich urazów lub zabiegów chirurgicznych; występuje otyłość́ (wskaźnik masy ciała – WMC >30 kg/m2); występują̨ zaburzenia zakrzepowo-zatorowe, które wymagają̨ długotrwałego przyjmowania leków zapobiegających powstawaniu zakrzepów krwi; u kogokolwiek z bliskiej rodziny dochodziło w przeszłości do powstawania zakrzepów krwi w kończynach dolnych, płucach lub innych narządach; występuje toczeń rumieniowaty układowy. Jeśli wystąpią objawy zakrzepów krwi, patrz W przypadku wystąpienia poniższych schorzeń podczas stosowania HTZ należy przerwać stosowanie leku Systen 50 i natychmiast skontaktować się z lekarzem. Nie ma zgodności, co do ewentualnej roli żylaków podudzi w żylnej chorobie zakrzepowo-zatorowej. Kobiety już stosujące leczenie przeciwzakrzepowe powinny przedyskutować z lekarzem bilans korzyści i ryzyka związanych ze stosowaniem HTZ. Hormonalna terapia zastępcza a choroba niedokrwienna serca: nie ma dowodów, że HTZ zapobiega zawałowi mięśnia sercowego. U kobiet w wieku powyżej 60 lat, które stosują estrogenowo-progestagenową HTZ ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca jest nieznacznie większe niż u kobiet niestosujących HTZ. U kobiet z usuniętą macicą przyjmujących wyłącznie estrogenowa HTZ nie występuje zwiększone ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca. Hormonalna terapia zastępcza a udar mózgu: Ryzyko udaru mózgu jest około 1,5-krotnie większe u kobiet stosujących HTZ w porównaniu do kobiet jej niestosujących. Liczba dodatkowych przypadków udaru spowodowanych stosowaniem HTZ będzie się zwiększać wraz z wiekiem. Stany wymagające obserwacji podczas terapii estrogenowej: zaburzenia lub łagodna niewydolność wątroby; żółtaczka z zastojem żółci w wywiadzie; HTZ nie poprawia funkcji poznawczych. Istnieją dowody o zwiększonym ryzyku prawdopodobnego otępienia u kobiet rozpoczynających leczenie ciągłe, złożone lub wyłącznie estrogenowe w wieku powyżej 65 lat. U kobiet z zachowaną macicą stosujących niezrównoważoną terapię estrogenową stwierdzano zwiększone ryzyko hiperplazji i raka endometrium. Dlatego aby zmniejszyć ryzyko hiperplazji i raka endometrium u kobiet z zachowaną macicą zaleca się podawanie estrogenu w skojarzeniu z progestagenem jak podczas stosowania leku Systen 50. Systen 50 należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci i zwierząt. W przypadku konieczności wykonania badania krwi, należy poinformować lekarza lub personel laboratorium o stosowaniu leku Systen 50, ponieważ może on wpływać na wyniki niektórych badań, np. test tolerancji glukozy lub badania czynnościowe tarczycy. Jak każdy lek, Systen 50 może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. U kobiet stosujących HTZ występuje zwiększone ryzyko rozwoju następujących chorób, w porównaniu do kobiet niestosujących HTZ: rak piersi; nadmierny rozrost lub rak błony śluzowej macicy (hiperplazja endometrium lub rak); rak jajnika; zakrzepy krwi w żyłach nóg lub płucach (żylna choroba zakrzepowo - zatorowa); choroba niedokrwienna serca; udar mózgu; prawdopodobnie otępienie jeśli rozpoczęto stosowanie HTZ w wieku powyżej 65 lat. Poniżej przedstawiono działania niepożądane zaobserwowane w badaniach klinicznych oraz zgłoszone po wprowadzeniu do obrotu systemu transdermalnego, plastra Systen 50. Bardzo często (mogą wystąpić u więcej niż 1 pacjentki na 10): świąd w miejscu podania, wysypka w miejscu podania. Często (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 pacjentek): obniżony nastrój, migrena, zawroty głowy, ból głowy, ból brzucha, biegunka, nudności, świąd, wysypka, ból stawów, ból piersi, krwawienie z macicy, ból, rumień w miejscu podania, obrzęk w miejscu podania, reakcja w miejscu podania, zwiększenie masy ciała. Niezbyt często (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 100 pacjentek): drożdżyca narządów płciowych, nadwrażliwość (uczulenie), kołatanie serca, wzdęcia, ból mięśni, powiększenie piersi, zaburzenia miesiączkowania, obrzęk, obrzęk uogólniony, obrzęk obwodowy. Rzadko (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 1000 pacjentek): rak piersi, padaczka, zakrzepica, wzdęcie brzucha, kamica żółciowa. Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych): rak błony śluzowej macicy (endometrium), incydent mózgowo-naczyniowy, zawał mięśnia sercowego, zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna, obrzęk naczynioruchowy. Rodzaj działań niepożądanych, częstość ich występowania i nasilenie u kobiet z zachowaną macicą leczonych lekiem Systen 50 podawanym razem z progestagenem, różnią się w zależności od rodzaju i dawki progestagenu jednocześnie stosowanego z lekiem Systen 50. Inne działania niepożądane związane z doustną estrogenowo-progestagenową terapią zastępczą : zawroty głowy; niestrawność, wymioty; ból kończyn, miastenia; tkliwość piersi, skurcze macicy, zakażenie pochwy; mięśniak macicy, torbiel jajowodu; zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych – aminotransferaz – w badaniach; choroba pęcherzyka żółciowego, żółtaczka; zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: ostuda, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty, plamica naczyniowa, trądzik, sucha skóra, łysienie; prawdopodobne otępienie w wieku powyżej 65 lat; zespół suchego oka; zmiana składu łez.